Έκθεση φωτογραφίας του Άρη Παύλου στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων (Ηρακλειδών 66 & Θεσσαλονίκης στο Θησείο). Την έκθεση συνδιοργανώνουν ο Δήμος Δεσκάτης και ο Σύλλογος Δεσκατιωτών Αθήνας, με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).
Διάρκεια έκθεσης: 22-28 Απριλίου με ώρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή 11.00-19.00 & Σ/Κ 10.00-15.00
Εγκαίνια: Δευτέρα 22 Απριλίου 2024 στις 19.00 με ζωντανή παρουσίαση τραγουδιών της Ανδρομάνας.
Ό Λαογράφος Κώστας Χρυσάκης γράφει για το έθιμο της Ανδρομάνας :
‘’ΞΕΠΡΟΒΟΔΙΣΜΑ ΠΑΣΧΑΛΙΑΣ – ΑΝΔΡΟΜΑΝΑ’’
Το έθιμο του ξεπροβοδίσματος της Πασχαλιάς με την Ανδρομάνα στην Δεσκάτη δεν αναβιώνει, αλλά συνεχίζεται. Οι ρίζες του βρίσκονται σε αρχαία δρώμενα που συνδέονται με την ανακύκληση της φύσης και την αναπαραγωγή (Χειμώνας- Άνοιξη, Περσεφόνη- Δήμητρα).
Είναι γνωστό πως τα δρώμενα της άνοιξης έχουν επίκεντρο την γυναίκα, θηλυκό γένος (Λαζαρίνες, Πρωτομαγιά,Πάσχα, Κλήδονας),ενώ στα δρώμενα του χειμώνα κυριαρχούν άντρες (Ρουγκατσάρια, Μωμόεροι, Αποκριές με τα αθυρόστομα τραγούδια).
Συνεπώς τα πασχαλιάτικα τραγούδια της Δεσκάτης είναι αφιερωμένα στο θηλυκό γένος (Δέσπω, Αγγελίνα, Μπεΐνα, Μάρω, Μούλα, γυναίκα του τεμπέλη, κοράσιο που τραγούδησε στο γεφύρι…) και το περιεχόμενό τους είναι κοινωνικό, σατιρικό, ιστορικό (ακριτικά, εποχή Τουρκοκρατίας), παραλογές κ.α, ενώ τα βήματά τους είναι τελετουργικά και όχι εύθυμα.
Η Ανδρομάνα ανήκει στους δίπατους-τρίπατους χορούς, μια αρχέγονη συνήθεια κι άλλων χωρών της Μεσογείου, που σήμερα επιβιώνει μόνο στην Ελλάδα, στη Δεσκάτη Γρεβενών και στην Ισπανία, στην Καταλονία. Συνεπώς είναι διακριτή και αποτελεί αντικείμενο μελέτης εθίμων του λαϊκού πολιτισμού από μελετητές διαφόρων χωρών. ''
Η πλατεία γεμίζει με ομόκεντρους γυναικείους κυρίως κύκλους με τους συγκλονιστικούς στίχους του τελευταίου τραγουδιού να τραντάζουν ολόκληρο τον τόπο και να συνοδεύουν ολονών τις μνήμες μέχρι το επόμενο ξεπροβόδισμα.
Ν’ ώρα καλή σου Πασχαλιά
κι πίσου να γυρίσεις.
Όπους μας άφ’κις να μας βρεις
κι ακόμα κι καλύτιρα.
Τούτουν του χρόνου τουν καλό,
τουν άλλουν ποιος τουν ξέρει.
Για ζούμι, για πιθαίνουμι,
για σι άλλουν τόπου πάμι.
