Δημιουργικές δράσεις από τις βιβλιοθήκες του ΟΠΑΝΔΑ: Ας εξερευνήσουμε την ποίηση.....

Πολιτισμός
Typography

Ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων μαζί με το Τμήμα Βιβλιοθηκών σχεδιάζουν διαδικτυακές δημιουργικές δράσεις με σκοπό να ενισχυθεί η αμφίδρομη σχέση μεταξύ της βιβλιοθήκης  και των μελών της.

Στόχος των δράσεων αυτών αποτελεί η δημιουργική απασχόληση των παιδιών με επίκεντρο πάντα το βιβλίο.

  • Ας εξερευνήσουμε την ποίηση…

Για παιδιά από 8 ετών και άνω από την Παιδική Βιβλιοθήκη Στ.Λαρίσης

Στόχος της δράσης είναι η γνωριμία με την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Ο μεγάλος αυτός δημιουργός, καταφέρνει με τον λόγο του να μας μεταφέρει στο μυστικό του σύμπαν.
Ένα σύμπαν φτιαγμένο από λέξεις – κέντημα – και βάλσαμο για την ψυχή του κάθε ανθρώπου.
Ας το εξερευνήσουμε…

elytis

«Και η Ποίηση πάντοτε είναι μία όπως ένας είναι ο Ουρανός.
Το ζήτημα είναι από πού βλέπει κανείς τον ουρανό.
Εγώ τον έχω δει από καταμεσής της θάλασσας».

Οδυσσέας Ελύτης

Ο Οδυσσέας Ελύτης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές μας, που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1960 και με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979 για το έργο του «Το Άξιον Εστί». Η Σουηδική Ακαδημία στην ανακοίνωσή της, αναφέρει χαρακτηριστικά, ότι του απονέμει το βραβείο «για την ποίηση του, η οποία, με φόντο την ελληνική παράδοση, ζωντανεύει με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική καθαρότητα βλέμματος τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα».

Έλληνας ποιητής και ζωγράφος ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, αποτέλεσε ένα από τα επίλεκτα μέλη της λογοτεχνικής «Γενιάς του Τριάντα». Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα  της γενιάς αυτής είναι η αλλαγή που τη διακρίνει, η οποία γεννιέται μέσα από τη ρήξη με το παρελθόν.

Τους νέους λογοτέχνες δεν ικανοποιούσε η υιοθέτηση της παράδοσης, που είχε δημιουργηθεί από τους προηγούμενους και αναζητούσαν δρόμους που θα άνοιγαν νέους ορίζοντες. Στο χώρο της ποίησης εγκαταλείπουν τις παραδοσιακές στιχουργικές φόρμες και περνούν στον ελεύθερο στίχο, ενώ στην πεζογραφία, εγκαταλείπουν το διήγημα και στρέφονται στην καλλιέργεια ενός πιο σύνθετου είδους, όπως είναι το μυθιστόρημα.

Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου το 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ποιητής μεγάλος, από τους μεγαλύτερους που γέννησε τούτος ο τόπος και που ύμνησε όσο κανείς, το γαλάζιο του Αιγαίου, τη θάλασσα, το κύμα και το άφρισμά της, τα λευκά σπίτια με τα μπλε παραθυρόφυλλα και το μεγαλείο της φύσης.

Κυρίαρχη θέση στην ποίηση του Ελύτη, κατέχει ο Ήλιος, αιώνιο σύμβολο του φωτός, της ελπίδας και της αισιοδοξίας. Ειδικότερα, στο αλληγορικό ποίημα «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας», συναντάμε τον λαμπρό και φωτεινό  -Ήλιο- που βοηθά τους ανθρώπους και τους δίνει ελπίδα. Ακόμη, συμβολίζει τις πνευματικές ικανότητες του Ελληνικού λαού μιας και στον Ήλιο, κατά τον ποιητή, οφείλει η Ελλάδα την μέχρι τώρα επιβίωση της. Το αδάμαστο ελληνικό πνεύμα που σφυριλατήθηκε ανά τους αιώνες και που θα μας φωτίζει πάντα.

Με μια μοναδική ροή λόγου, ζωντανεύει μπροστά μας όλες τις εικόνες της στεριάς και της θάλασσας, πλάθοντας με τις λέξεις αντιθέσεις, παραλληλισμούς και συμβολισμούς σαν ένας γνήσιος τεχνίτης της ελληνικής γλώσσας.

dali

«Πλοίο με πεταλούδες», Σαλβαντόρ Νταλί, 1937

Αφόρμηση – Διαβάζουμε το παρακάτω απόσπασμα από την ποιητική συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας».

Το τρελοβάπορο 

Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά

κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»

Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές

φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές

Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο

κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό

Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς

βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς

Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ

τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο

Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε

χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε

Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε

μπήκαμε μεσ’ στα όλα και περάσαμε

Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα

παντοτινό τον  Ήλιο τον Ηλιάτορα!

Οδυσσέας Ελύτης, «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας», Ίκαρος, 1973, σ. 29    

 

Δραστηριότητες

  1. Διαβάζοντας το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη «Το τρελοβάπορο», πως νομίζετε ότι μπορεί να μοιάζει ένα τέτοιο καράβι και ποια είναι η πορεία του;

Με οδηγό τους στίχους του ποιήματος μπορείτε να το φιλοτεχνήσετε και να χαράξετε την πορεία του στην παρακάτω κάρτα ή ενναλακτικά σε μια κόλλα χαρτί Α4.

1 1 poetry

  1. Για τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, το Τρελοβάπορο, συμβολίζει την Ελλάδα.

Είναι η Ελλάδα, η οποία ταξιδεύει μέσα στο χρόνο και την ιστορία και παρόλες τις δυσκολίες

-φουρτούνες- που συναντά καταφέρνει να βγει νικήτρια. Με αφορμή το ποίημα, ποιες είναι οι δικές σας σκέψεις και τι συναισθήματα γεννά σε εσάς η Ελλάδα.

Μπορείτε να καταγράψετε τις σκέψεις σας ή να τις συζητήσετε με τους γονείς σας.

  1. Πως παρουσιάζεται ο ήλιος στους τελευταίους στίχους του ποιήματος «Το τρελοβάπορο»;

Μπορείτε να αναζητήσετε σε ένα λεξικό τη σημασία της λέξης βιγλάτορας και να προσπαθήσετε να βρείτε συνώνυμες λέξεις.

  1. Μπορείτε να ακούσετε το «Τρελοβάπορο», μελοποιημένο από την Παιδική χορωδία του Σπύρου Λάμπρου και Δημήτρη Τυπάλδου.

Παιδική Χορωδία Σπύρου Λάμπρου & Δημήτρη Τυπάλδου - Τρελοβάπορο (Official Audio Video) - YouTube

  1. Μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, το οποίο βρίσκεται στην Άνδρο. Το 1992 παρουσιάστηκε μια σειρά 51 εικαστικών δημιουργιών του Οδυσσέα Ελύτη. Την έκθεση επιμελήθηκε η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

(Οδυσσέας Ελύτης - (goulandris.gr)),

 

Αν θέλετε, μπορείτε να μας στείλετε τις εντυπώσεις σας στο email της Παιδικής βιβλιοθήκης Στ. Λαρίσης: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., ώστε να τις δημοσιεύσουμε στα social media του ΟΠΑΝΔΑ.

Βιβλιογραφία:

Ελύτης, Ο. (1973). Ο ήλιος ο ηλιάτορας. Αθήνα: Ίκαρος

Μερακλής, Μ.Γ. (1984). Δεκαπέντε ερμηνευτικές δοκιμές στον Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα: Πατάκης

Τζαβάρα, Κ. (2011). Οδυσσέας Ελύτης. Θεσσαλονίκη: Διάπλους

Vitti, M. (2011). H γενιά του τριάντα. Αθήνα: Ερμής

Ηλεκτρονικές Πηγές

Οδυσσέας Ελύτης - (goulandris.gr)

Παιδική Χορωδία Σπύρου Λάμπρου & Δημήτρη Τυπάλδου - Τρελοβάπορο (Official Audio Video) - YouTube

List of works by Salvador Dalí - Wikipedia

The Nobel Prize in Literature 1979

                               

Εγγραφείτε στην υπηρεσία newsletter του ΟΠΑΝΔΑ και ενημερωθείτε άμεσα και έγκαιρα για όλες τις εκδηλώσεις και τα νέα μας.

Ημερολόγιο Εκδηλώσεων